W poprzednich postach przewinęło się trochę informacji o korzyściach karmienia piersią, składzie mleka kobiecego i mleka krowiego. Żeby zamknąć temat, na tapecie dalej mleko – wpływ na zdrowie. Czy codziennie warto sięgać po dwie szklanki napoju, jak rekomenduje nam to IZZ? Czy może lepiej sobie to odpuścić? Szczegóły poniżej.

Mleko – wpływ na zdrowie – pozytywne strony

Mleko – wpływ na zdrowie – zwalczanie otyłości i cukrzycy

Pokazano, że dieta bogata w mleko i produkty mleczne zmniejsza ryzyko wystąpienia otyłości wśród dzieci o 38%. Zwiększone spożywanie nabiału było skorelowane z zachowaniem niższego poziomu tkanki tłuszczowej.Wśród dorosłych ma pozytywny wpływ na wygląd sylwetki. Spożycie mleka w trakcie diety ujemnej kalorycznie, sprawia, że utrata wagi jest łatwiejsza, bo większe spożycie białka zawartego w produktach mlecznych, chroni przed przejedzeniem. U osób odchudzających się, zauważono, że wraz z utratą tkanki tłuszczowej, zostaje zachowana masa mięśniowa. Jednocześnie mleko, na równi z produktami sfermentowanymi, jak jogurty czy ser, zmniejsza ryzyko rozwijania się cukrzycy typu II, z uwagi na pozytywny wpływ na mikroflorę jelitową. Inne badania pokazały, że białko zawarte w mleku może zmniejszyć stężenie glukozy po posiłku u osób chorych na cukrzycę typu II.*

Mleko – wpływ na zdrowie – profilaktyka chorób układ krążenia

Badania nad wpływem spożycia mleka, pokazały, że picie 200-300 ml płynu nie zwiększa ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia. Przeciwnie, chroni przed występowaniem nadciśnienia tętniczego i wylewu o 7%. Produkty wysokotłuszczowe, z uwagi na zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych, np. ser, nie zwiększają poziomu „złego cholesterolu” LDL. Porównywano tradycyjne diety z wysokim spożyciem tłuszczów nasyconych z dietami niskotłuszczowymi, ale o wysokiej podaży węglowodanowej i nie zauważono podwyższania się cholesterolu.*

Mleko – wpływ na zdrowie – zdrowe kości

Udowodniono pozytywne efekty spożycia mleka i nabiału na zdrowie kości w dzieciństwie i wieku nastoletnim. Występowanie osteoporozy powiązano z niskim spożyciem mleka, a więc minerałów, w dzieciństwie. Okazuje się, że duży wpływ na zdrowie i rozwój kości miało spożycie magnezu, niż wapnia. Wapń nie był znacząco powiązany z zawartością minerałów w kościach ani ich gęstością. Nie potwierdzono, że spożycie mleka w wieku dorosłym zabezpiecza przed osteoporozą i złamaniami kości.*

Mleko – wpływ na zdrowie – profilaktyka chorób nowotworowych

Raport WCRF (World Cancer Research Founding), pokazuje, że spożywanie mleka i produktów mlecznych prawdopodobnie chroni przed występowaniem raka jelita grubego, pęcherza, żołądka i piersi. U kobiet, jedzących więcej niż 600 i od 400 do 600 g nabiału dziennie spadło ryzyko zachorowań na raka piersi o 10% w porównaniu do tych, spożywających mniej niż 400 g dziennie, a u mężczyzn, spożywających 525 g mleka dziennie zmniejszenie zachorowań o 26% na raka jelita grubego, przy jednoczesnym zwiększonym o 9% ryzyku występowania raka prostaty.*

Mleko – wpływ na zdrowie – negatywne strony

Mleko – wpływ na zdrowie – różnice w składzie

Mleko danego ssaka jest dostosowane do potrzeb żywieniowych i wymagań jego potomstwa, dlatego jest wysoce prawdopodobne, że nie będzie nadawało się do spożycia dla innych gatunków, a  nawet może być dla nich szkodliwe. Ludzie, wyłączając zwierzęta domowe, są jedynym gatunkiem, który kontynuuje spożywanie mleka innego ssaka w wieku dorosłym. Jak już pisałam (klik), skład mleka krowiego diametralnie różni się od składu mleka kobiecego. Dla przykładu, mleko krowie zawiera trzy razy więcej białka niż mleko ludzkie, potrzebne cielakowi. Zbyt duż podaż białka w diecie może powodować wypłukiwanie wapnia z kości, a w konsekwencji prowadzić do osteoporozy. Białka zawarte w mleku krowim mogą działać jak alergeny u niemowlaków karmionych piersią.**

Mleko – wpływ na zdrowie – schorzenia

Najczęstszymi problemami występującymi u dzieci, karmionych mlekiem krowim są bóle brzucha, moczenie nocne, astma, krwawienie jelit, kolki oraz cukrzyca. U dorosłych spotyka się zwężone tętnice, zaburzenia pracy nerek, zapalenia stawów, białaczkę, chłoniaka, raka narządów płciowych.**

Mleko – wpływ na zdrowie – problemy z trawieniem

Laktoza, cukier zawarty w mleku nie jest łatwy w trawieniu dla ludzi i może powodować szereg zaburzeń żołądkowo-jelitowych jak gazy czy czerwonkę (ostra choroba zakaźna jelit). W procesie trawienia z laktozy otrzymuje się cukry proste: glukozę i galaktozę, którą wiąże się z rakiem narządów płciowych i problemami ze wzrokiem.**

Mleko – wpływ na zdrowie – występowanie antybiotyków

Mleko krowie zawiera szereg zanieczyszczeń. Krowom podaje się bydlęcy hormony wzrostu (BGH – Bovine Growth Hormone), genetycznie modyfikowany lek, który ma na celu zwiększenie produkcji mleka. BGH sprawia, że krowy produkują nawet 20% więcej pokarmu, ale daje odwrotny skutek zdrowia stymulując produkcję insulinopodobnego czynnika wzrostu, który jest odpowiedzialny za raka wymion, przez transformację zdrowych komórek w nowotworowe. BHG zwiększa również prawdopodobieństwa zachorowań na zapalenie sutka wśród krów o 50-70%. Zwierzęta, które mają zapalenie sutka, wymagają dalszej antybiotykoterapii, która osłabia układ odpornościowy ssaków, narażając je na infekcje. Pozostałości antybiotyków, które przyjmują pozostają również w mleku krowim.**

Mleko – wpływ na zdrowie – występowanie hormonów

Poza BGH, krowom podaje się również inne hormony jak oksytocynę, która ma za zadanie zwiększyć wydzielania mleka. Spożywanie nieprzegotowanego mleka, zawierającego oksytocynę, prowadzi do zachwiania równowagi hormonalnej u ludzi oraz ginekomastii (przerostu sutka u mężczyzn).**

Mleko – wpływ na zdrowie – zanieczyszczenia

Mleko zostaje również zainfekowane podczas dojenia, przy użyciu brudnych rąk lub niewysterylizowanych dojarek. Do płynu przedostają się bakterie E. Coli, znajdujące się w kale, pod krowim ogonem i w okolicach krocza.**

Po wydojeniu, mleko jest trzymane przez długi czas, zanim zostanie rozdystrybuowane i skonsumowane. Przechowywanie w temperaturze pokojowej sprzyja namnażaniu się bakterii. Niektóre z nich mogą przetrwać proces pasteryzacji, np. Mycobacterium paratuberculosis avium odpowiedzialne za chorobę Leśniewskiego-Crohna oraz Mycobacterium tuberculosis, wywołujące gruźlicę.**

Podsumowując, udowodniono pozytywny wpływ mleka krowiego na redukcję nadwagi i otyłości, występowanie cukrzycy typu II oraz profilaktykę chorób nowotworowych (rak żołądka, jelita grubego, pęcherza i piersi).

Mleko z chowu przemysłowego zawiera szkodliwe dla człowieka antybiotyki i hormony, a proces pasteryzacji zmniejsza zawartość witamin: A, C, B1, B6, B12, biotyny, kwasu foliowego, biotyny, i β-karotenu.***

*T. Kongerslev Thorning, A. Raben, T. Tholstrup, S. Soedamah-Muthu, I. Givens, A. Astrup, Milk and dairy products: good or bad for human health? An assessment of the totality of scientific evidence, Food & Nutrition Research, 2016
**S. Kumar, K. Kumar, S. Suman, P. Kumar, Cow Milk and Human Health – A Review, Research & Reviews: Journal of Dairy Science and Technology, 2014, s. 1-3.
***Z. Śmietana, E. Krajewska-Kamińska, K. Bohdziewicz, B. Nalepa, Porównanie jakości mikrobiologicznej mleka pasteryzowanego, mikrofiltrowanego i UHT, Wydz.  Nauki  o  Żywności,  Uniwersytet  Warmińsko-Mazurski, 2007