Drogie matki! Nie wiem czy Wy też tak macie, ale ilekroć spotykam znajome osoby, najczęściej przedstawicielki starszego pokolenia, padają dwa pytania. Najpierw: ile ma dziecko, a później: czy karmię piersią?
Zastanawiam się, kiedy doszło do tego, że karmienie piersią stało się sprawą wyboru. Przecież, zaraz po okresie ciąży i po porodzie, powinno być kolejnym naturalnym etapem, przez który przechodzi kobiecy organizm. Tak było kiedyś. Dzisiaj, wydaje nam się, że możemy decydować o tym, co podawać naszemu dziecku. A szkoda, bo rezygnując z karmienia piersią, pozbawiamy i jego, i siebie zarówno krótko jak i długoterminowych korzyści.

Pokarm kobiecy jest pierwszym i podstawowym źródłem pożywienia dla niemowlęcia, dzięki któremu przybiera na wadze i rośnie, co oznacza, że pokrywa jego zapotrzebowanie na składniki mineralne i witaminy. Noworodek bezpośrednio po urodzeniu, zostaje przystawiony do piersi matki, żeby rozpocząć proces produkcji pokarmu, który w późniejszych tygodniach będzie podlegał samoregulacji. Samoregulacja opiera się na okresowym, odczuwanym przez noworodka poczuciu nasycenia i głodu.*

W sierpniu 2017 roku, WHO zaktualizowało listę 10 faktów na temat karmienia piersią, jako najbardziej efektywnego sposobu dla zapewnienia zdrowia dzieci i przetrwania.

1. Karmienie piersią – jest kluczowe w pierwszych miesiącach życia dziecka.

Jako pierwszy pojawia się fakt, że karmienie piersią jest kluczowe w pierwszych sześciu miesiącach życia dziecka. Dodatkowo, dla zapewnienia optymalnego rozwoju oraz zdrowia, w tym okresie powinno być jedynym oferowanym pokarmem. Po ukończeniu szóstego miesiąca życia, niemowlęta powinny otrzymywać pożywienie uzupełniające, dalej otrzymując mleko matki. Karmienie powinno być kontynuowane do drugiego roku życia lub dłużej.

2. Karmienie piersią – zabezpiecza przed chorobami wieku dziecięcego.

Kolejno wspomina się o pozytywnych skutkach karmienia piersią w profilaktyce chorób dziecięcych. Mleko kobiece dostarcza wszystkich składników odżywczych, zapewniających zdrowy rozwój. Zawiera przeciwciała, które chronią przed dwoma śmiercionośnymi chorobami wieku dziecięcego, tj. biegunką i zapaleniem płuc.

3. Karmienie piersią – niesie korzyści dla matek.

Trzecim argumentem są korzyści płynące z karmienie piersią dla matek. Podawanie wyłącznie mleka kobiecego jako pokarmu dla niemowlaka jest połączone z naturalną metodą zapobiegania ciąży (98% skuteczności w ciągu pierwszych sześciu miesięcy po porodzie). Dodatkowo zmniejsza ryzyko zachorowań matek na raka piersi, raka jajnika, cukrzycę typu II i depresję poporodową.

4. Karmienie piersią – ma długoterminowe korzyści dla dzieci.

Czwartym argumentem są długoterminowe korzyści płynące dla dzieci karmionych piersią. Nastolatki i dorośli, którzy byli karmieni piersią jako dzieci są mniej podatni na posiadanie nadwagi lub bycie otyłymi. Są mniej narażeni na zachorowanie na cukrzycę typu II i mają lepsze wyniki w testach na inteligencję.

5. Karmienie piersią – jest niezastąpione, bo mleko kobiece zawiera przeciwciała.

Piątym argumentem na korzyść karmienia piersią jest brak przeciwciał w mleku modyfikowanym. Spożywanie mleka modyfikowanego wiąże się z niemożliwością otrzymywania długoterminowych korzyści. Kiedy mieszanka jest niewłaściwie przygotowana, pojawia się zagrożenie związane z użyciem zanieczyszczonej wody, niewysterylizowanych urządzeń albo obecności bakterii w proszku mleka. Nadmierne rozcieńczenie mieszanki, celem zaoszczędzenia zapasów, może powodować niedożywienie. Oraz, jeżeli mleko modyfikowane jest często podawane, zastępując mleko kobiece, może to doprowadzić do zaburzenia lub kompletnego zaniku laktacji.

6. Zakażenie wirusem HIV nie jest przeciwwskazaniem do karmienia piersią.

Szóstym faktem podanym przez WHO jest możliwość zredukowania zakażenia wirusem HIV przy pomocy leków. Przypomina się, że możliwość zakażenia odbywa się zarówno w trakcie ciąży, porodu jak i karmienia piersią. Natomiast podanie leków antyretrowirusowych matce lub narażonemu na zakażenie dziecku, zmniejsza ów ryzyko. Jednoczesne bycie karmionym piersią i przyjmowanie leków znacząco zwiększa szansę na uniknięcie zakażenia.

7. Reklama substytutów mleka kobiecego jest dokładnie kontrolowana.

Siódmym punktem jest monitorowanie sposobu reklamowaniu substytutów kobiecego mleka, zapoczątkowane w 1981 roku. Na etykietach mleka modyfikowanego powinny być przedstawione korzyści karmienia piersią i zagrożenia płynące ze stosowania substytutów. Nie wolno reklamować mleka modyfikowanego. Nie wolno rozdawać darmowych próbek mieszanki kobietom w ciąży ani ich rodzinom. Nie wolno rozdawać darmowych próbek pracownikom służby zdrowia oraz w instytucjach zdrowotnych.

8. Stosowanie wsparcia dla matek na oddziale poporodowym.

Ósmym punktem jest wspieranie matek w karmieniu piersią. Tego procesu można się nauczyć i przezwyciężyć początkowe trudności. Placówki zdrowotne powinny zapewniać wsparcie doradców laktacyjnych oraz niwelować takie praktyki jak: separacja matki od dziecka czy podawanie mleka modyfikowanego noworodkom.

9. Kontynuowanie karmienia piersią po powrocie matek do pracy.

Dziewiątym puntktem jest kontynuowanie karmienia piersią po powrocie matki do pracy. Matki powinny mieć zapewnione czyste, bezpieczne i odosobnione miejsce do odciągnięcia pokarmu i jego przechowywania lub karmienia. Promuje się płatne urlopy macierzyńskie, pracę na pół etatu, przerwy na karmienie piersią.

10. Stałe pokarmy powinny być wprowadzone po ukończeniu szóstego miesiąca życia.

Ostatnim punktem jest wprowadzanie stałych pokarmów po ukończeniu przez niemowlę szóstego miesiąca życia. Stały pokarm powinien być wprowadzany jak pożywienie komplementarne do karmienia piersią  Jednocześnie karmienie piersią nie powinno być zredukowane. Jedzenie powinno być podawane za pomocą widelca lub łyżeczki, nie butelki. Jedzenie powinno być podawane w bezpiecznych i czystych warunkach. Nauka spożywania stałych pokarmów zajmuje dużo czasu.**

*J. Hasik, J. Gawęcki, Żywienie człowieka zdrowego i chorego, tom 2, Wyd Naukowe PWN, Warszawa 2005
**WHO, 10 facts on breastfeeding, http://www.who.int/features/factfiles/breastfeeding/en/